Συντονίστριες:
Μαρία Καλδρυμίδου, Καθηγήτρια, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων
Χαρούλα Σταθοπούλου, Ομότιμη Καθηγήτρια, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας
Το θέμα του συνεδρίου μας υπογραμμίζει την επείγουσα ανάγκη προώθησης της ενεργού πολιτειότητας και μέσω της μαθηματικής εκπαίδευσης. Σύμφωνα με αυτό, η συζήτηση στο στρογγυλό τραπέζι με θέμα “Μαθηματική εκπαίδευση και πολιτειότητα: γνωστικές και κοινωνικοπολιτικές διαστάσεις” επιχειρεί να εμβαθύνει στην περίπλοκη σχέση μεταξύ της μαθηματικής εκπαίδευσης (ME) και της ανάπτυξης της ιδιότητας του πολίτη, τόσο ως προς τη γνωστική όσο και ως προς την κοινωνικοπολιτική διάσταση.
Το τοπίο των σύγχρονων προκλήσεων περιλαμβάνει μια σειρά από σύνθετα ζητήματα που αφορούν σε κοινωνικούς, ανθρωπιστικούς, περιβαλλοντικούς, οικονομικούς και τεχνολογικούς τομείς. Η αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων απαιτεί όχι μόνο μια βαθιά κατανόηση για τη φύση και τις συνέπειές τους αλλά και την ικανότητα κριτικής ανάλυσης δεδομένων και λήψης τεκμηριωμένων αποφάσεων. Τα μαθηματικά, ως θεμελιώδης επιστήμη που παρέχει εργαλεία και μοντέλα για την επίλυση προβλημάτων, είναι αναπόσπαστο κομμάτι για την αποτελεσματική αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων.
Πέρα από το γεγονός ότι προσφέρουν εργαλεία σε άλλες επιστήμες τα μαθηματικά διαθέτουν εγγενή χαρακτηριστικά που ευνοούν την ενίσχυση της ενεργού συμμετοχής του πολίτη εμπλέκοντας κοινωνικοπολιτικές και γνωστικές διαστάσεις. Η επιστημολογική δομή των μαθηματικών, που χαρακτηρίζεται από λογικό συλλογισμό, επιχειρηματολογία, αποδεικτική διαδικασία και επίλυση προβλημάτων, εξοπλίζει τα άτομα με δεξιότητες κριτικής σκέψης παρέχοντάς τους εργαλεία για να εξετάζουν, να αναλύουν και να επιλύουν προβλήματα, τα οποία συνδέονται με αντίστοιχες μαθηματικές έννοιες.
Η ανάπτυξη τέτοιων δεξιοτήτων είναι σημαντική για την τεκμηριωμένη λήψη αποφάσεων και την ενεργό συμμετοχή του πολίτη, δίνοντάς του τη δυνατότητα να αξιολογεί τα διαθέσιμα στοιχεία, να προβάλλει λογικά επιχειρήματα και να συμβάλλει στο δημόσιο διάλογο ως μια δημοκρατική έκφραση. Επιπλέον μια μαθηματική εκπαίδευση, που στοχεύει και στην ανάπτυξη της πολιτειότητας, εν δυνάμει προωθεί την ανάπτυξη κριτικής στάσης σε θέματα προκαταλήψεων και στερεοτύπων, διαπολιτισμικής κατανόησης και συμπερίληψης και εν γένει ευαισθητοποίησης των μαθητών σε θέματα κοινωνικής δικαιοσύνης.
Είναι φανερό, λοιπόν, ότι η μαθηματική εκπαίδευση μπορεί να παίξει κεντρικό ρόλο στην καλλιέργεια της ενεργού συμμετοχής του πολίτη.
Η συζήτηση σ’ αυτό το πάνελ θα διερευνήσει τη σύνδεση της μαθηματικής εκπαίδευσης με την ανάπτυξη της πολιτειότητας στο ελληνικό πλαίσιο. Επιδιώκει να αποτυπώσει την τρέχουσα κατάσταση όσον αφορά στο βαθμό στον οποίο η μαθηματική εκπαίδευση προετοιμάζει τον αυριανό ενεργό πολίτη, ενώ παράλληλα εξετάζει τις απαραίτητες αξίες, δεξιότητες και περιεχόμενο που απαιτούνται για την καλλιέργεια ενημερωμένων και υπεύθυνων πολιτών.
Ειδικότερα τα θέματα που πραγματεύεται αυτό το Στρογγυλό Τραπέζι οργανώνονται γύρω από τρεις βασικούς άξονες:
Πρόγραμμα Σπουδών. Το περιεχόμενο και η οργάνωση του περιεχομένου που πραγματεύονται τα Αναλυτικά Προγράμματα, τα σχολικά εγχειρίδια και το πρόγραμμα Σπουδών στα Μαθηματικά και η συμβολή του (θετική ή αρνητική) στην ανάπτυξη της πολιτειότητας.
Διδακτική διαχείριση. Η διδακτική διαχείριση του μαθηματικού περιεχομένου και η διαπραγμάτευση των Μαθηματικών στην Τάξη των Μαθηματικών σε σχέση με την ανάπτυξη ενός ενεργού πολίτη.
Εκπαίδευση και επαγγελματική ανάπτυξη των εκπαιδευτικών. Διαμόρφωση κατάλληλων αρχών και περιεχομένου ώστε να υποστηριχτεί η συμβολή τους στην ολοκληρωμένη μαθηματική γνώση των μαθητών και τη σύνδεση και υποστήριξής της ανάπτυξης της πολιτειότητάς τους.
Στο Στρογγυλό Τραπέζι συμμετέχουν:
Χρόνης Κυνηγός, Καθηγητής, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Χαράλαμπος Λεμονίδης, Καθηγητής, Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας
Χρίστος Μηλιώνης, Μαθηματικός, τ. συντονιστής Εκπαίδευσης
Κωνσταντίνος Στουραΐτης, Εκπαιδευτικός, Δρ. Διδακτικής Μαθηματικών
Χρυσαυγή Τριανταφύλλου, Επίκουρη Καθηγήτρια, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών